Fibonacci là dãy số vi diệu và được ứng dụng nhiều trong phân tích kỹ thuật Forex cũng như chứng khoán, với nhiều biến thể quan trọng giúp Trader phân tích thị trường và đưa ra lệnh giao dịch có lợi.
Với một nhà đầu tư tham gia thị trường Forex, thì chưa biết đến dãy số Fibonacci sẽ thật thiếu sót và cũng xem như chưa biết gì về Forex. Đây là một dãy số quan trọng với đặc tính kỳ diệu, được ứng dụng trong phân tích kỹ thuật thị trường tài chính mà còn có ý nghĩa quan trọng trong đời sống hàng ngày với rất nhiều ngành nghề đều ứng dụng dãy số Fibonacci. Vậy Fibonacci là gì và ý nghĩa, vai trò của nó thế nào? Vì sao hàng triệu Trader phát cuồng cùng Fibonacci?
Fibonacci là một dãy số vô hạn, với khởi đầu từ số 0 và số 1. Sau đó, các số liền sau sẽ bằng tổng của 2 số liền trước cộng lại.
Như vậy, chúng ta có dãy số Fibonacci cụ thể như sau: 0,1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181, ….
Theo thống kê dãy số Fibonacci, chúng ta sẽ thấy được nó có rất nhiều đặc điểm thú vị:
Và chính các giá trị tỷ số này: 0,618, 1,618, 2,618, 0,382 chính là những chỉ số quan trọng trong Forex, thể hiện các ngưỡng thoái lui hay ngưỡng mở rộng để Trader tiến hành đặt lệnh chốt lời hoặc thoát lệnh để cắt lỗ, bảo toàn vốn. Chi tiết phần này chúng tôi sẽ trình bày ở những mục tiếp sau đây.
Fibonacci là dãy số được phát hiện bởi Leonardo Pisano Fibonacci. Ông là một nhà toán học người Ý rất nổi tiếng thời trung cổ. Thực sự tên gọi Fibonacci về sau mới chính thức được đặt tên bởi nhà toán học người Pháp là Edouard Lucas, với hàm nghĩa của Fibonacci chính là ghép từ 2 chữ Filius và Bocaccio, ý nghĩa của 2 từ này là : con của Bocaccio- nhà toán học vĩ đại.
Phát hiện này được ông công bố vào năm 1202 trong một công trình toán học có tên là Liber Abaci, thực chất nó là 1 cuốn sách diễn giải về toán đồ với 2 bài toán cụ thể: Bài toán về con thỏ và bài toán số của 1 con ong đực. 2 bài toán này cho thấy dãy số Fibonacci chính là quá trình tiến hóa tự nhiên của tạo hóa, với những đặc thù cơ bản của nó.
Nếu xếp đặc các số trong dãy số Fibonacci theo thứ tự tăng dần lên giữa chúng và vẽ các đường liên kết chúng lại, thì chúng sẽ tạo thành một đường xoắn ốc theo hướng đi lên. Đó như hình dạng của các vỏ ốc hoặc kiểu hạt của các thực vật có hoa. Fibonacci ngày nay đã được nghiên cứu bằng hàng trăm công trình lớn nhỏ của các nhà toán học toàn cầu, và cho thấy đó chính là quy luật chung của các sinh vật sống. Đó là các tế bào, là cánh hoa, là tổ ông, và rất nhiều sự vật hiện tượng tự nhiên khác.
Sau dãy số Fibonacci, thì nhà toán học vĩ đại này cũng là người phát hiện ra số Pi (3,14) và cho đến nay, cả dãy số Fibonacci và số Pi đều là những công trình toán học vĩ đại nhất mọi thời đại.
Trong toán học, còn có 1 dãy số đặc biệt thần kỳ. Đó chính là tỷ lệ vàng. Tỷ lệ vàng chính là giá trị được tính bằng tỉ số của 1 tổng với 1 số lớn hơn, tỷ số này bằng chính tỷ lệ giữa số lớn và số bé. nó được kí hiệu là phi: φ . Giá trị của φ là 1 số vô tỉ: 1,6180339887…...
Công thức của φ :
Như vậy, liên hệ với dãy số Fibonacci, chúng ta có thể thấy được tỷ lệ vàng chính là sự mô tả giá trị các con số dựa trên dãy số Fibonacci. Tỷ lệ vàng có ý nghĩa đặc biệt trong kiến trúc, hội họa, trong thiết kế đồ họa và cả trên khuôn mặt con người. nếu tỷ lệ các phần khuôn mặt đáp ứng được giá trị tỷ lệ vàng thì đó chính là một gương mặt cân đối thẩm mỹ nhất. Ngày nay, các tiêu chuẩn phẫu thuật chỉnh hình gương mặt đều được dựa trên tỷ lệ vàng này.
Ngày nay, tỷ lệ vàng được áp dụng trong rất nhiều logo của các thương hiệu hàng đầu thế giới. Nó chính là hiển hiện của hàng loạt sự vật tự nhiên, như cơn bão, như hoa (Có bao giờ bạn để ý số cánh hoa thường là 3, 5, 8, 13, 21… cánh chưa), như vỏ sò, như tỷ lệ cơ thể người, và thậm chí chính là hình dáng dải ngân hàng. Nó tạo nên hiệu ứng thị giác dễ chịu nhất, hài hòa nhất, vì nó chính là nét đẹp thuần khiết về tự nhiên và nó tồn tại hàng triệu năm nay như một quy luật tất yếu của vũ trụ.
Điều đặc biệt là không chỉ mang tính thẩm mỹ đặc trưng, mà khi các công trình nhân tạo sử dụng tỷ lệ vàng hay dãy số Fibonacci để thiết kế đều có độ bền vững gần như bất biến. Điển hình có thể kể đến như Kim tự Tháp Ai Cập, đền Parthenon ở Hy Lạp, ...
Điều này có nghĩa là, thay vì tìm trị giá 2 số khác nhau, chúng ta có thể dễ dàng tìm được tỷ lệ vàng bằng cách lấy tỉ số của 2 số liền kề bất kỳ trong dãy số Fibonacci. Chỉ cần lấy số lớn hơn chia cho số nhỏ hơn, thì chúng ta sẽ có được tỷ lệ vàng. Đặc biệt 2 số càng lớn thì tỉ số của chúng sẽ càng gần hơn với tỷ lệ vàng.
Như vậy, dãy số Fibonacci chính là khởi nguồn của tỷ lệ vàng, là quy luật tự nhiên của tạo hóa. Vậy thì nó sẽ được ứng dụng như thế nào trong thị trường Forex? Dãy số vi diệu này sẽ giúp Trader giao dịch như thế nào?
Dãy số Fibonacci là một phạm trù vượt ngoài sự hiểu biết thuần túy của loài người. Nó là sự kiến tạo của tự nhiên và cho đến nay, dãy số này đã được biết đến rộng rãi. Bất cứ người nào làm việc trong ngành nghệ thuật đều phải biết đến dãy số nếu muốn có được những công trình cao cấp nhất.
Cũng tương tự như thế, bất cứ Trader nào nếu đã tìm hiểu và đầu tư vào ngoại hối thì không thể không biết đến Fibonacci. Dãy số này mang một ma lực hấp dẫn và các kết quả từ nó sẽ giúp Trader giao dịch chính xác đến hơn 70%. Đó là lý do vì sao những Trader chuyên nghiệp xem đây là dãy số trong mơ và là kim chỉ nam quan trọng trong quá trình giao dịch đầu tư của mình.
Khi trading Forex, dù là sử dụng nền tảng giao dịch nào, thì Trader cũng có thể dễ dàng xác định được các loại Fibonacci đã được tích hợp sẵn trong nền tảng đó. Theo thống kê thì có 10 loại Fibonacci trong giao dịch ngoại hối:
Vì tất cả đều là tỷ lệ vàng nên xét về cơ bản, các loại Fibonacci trên cũng không có gì khác biệt. Thậm chí trong quá trình giao dịch Forex thì hiếm có nhà đầu tư nào sử dụng được hết 10 loại trên đây, sẽ có rất nhiều loại không ảnh hưởng nhiều đến giao dịch vì vậy nhà đầu tư chỉ cần quan tâm đến 2 loại chính là Fibonacci thoái lui và Fibonacci mở rộng trên xu hướng.
Dãy số Fibonacci có thể được sử dụng như 1 chỉ báo độc lập, cho Trader thấy được các ngưỡng thoái lui hay mở rộng. Tuy nhiên, nền tảng toán học này sẽ hữu ích hơn rất nhiều so với việc chỉ áp dụng như chỉ số đọc vị biểu đồ giá:
Fibonacci chính là nền tảng quan trọng để tạo nên các mô hình sóng Elliott và các mẫu mô hình Harmonic. Sóng Elliott hoặc mô hình harmonic sẽ tạo nên các hình dáng và khung sườn tương ứng với tỷ lệ Fibonacci. Từ đó, nhà đầu tư sẽ có được các công cụ đo lường biến động giá. Quá trình đo lường sẽ chuẩn xác cả về biên độ giá và thời điểm kết thúc giá. Thông qua kết quả đo lường, Trader sẽ đưa ra được quyết định giao dịch.
Với Fibonacci thoái lui, các tỷ lệ 0 – 0.236 – 0.382 – 50 – 0.618 – 0.784 – 1 sẽ được sử dụng chủ yếu để tính toán các đường kháng cự và hỗ trợ. Trong đó 3 mức 0,382 - 50 - 0,618 là những mức thoái lui phổ biến nhất.
Hiểu mức thoái lui này như thế nào? Có nghĩa là nếu thị trường đang có xu hướng cấp 1 mạnh mẽ, thì mức thoái lui nhỏ nhất sẽ là 0.382 tức là 38%. Nếu xu hướng giá yếu hơn thì mức thoái lui tối đa sẽ là 0,618 hay 61%. Trong cả 2 trường hợp này, giá đều đạt đỉnh và đang có dấu hiệu chững lại. Khi phân tích Fibonacci thoái lui, nếu đạt mức kháng cự 38% thì nhà đầu tư nên mua ngay và ngược lại, nếu chạm mốc 61% thì đây là giai đoạn lý tưởng để đặt lệnh bán.
Trong Fibonacci thoái lui, có chỉ số 50 tức là 50%. Nó không liên quan đến dãy số Fibonacci nhưng lại là một chỉ báo quan trọng để Trader giao dịch. Tỷ lệ này như một ranh giới mỏng manh và bước qua mức này, giá có thể được đẩy lên hoặc giảm sâu xuống. Vì vậy Trader cần kết hợp ranh giới này cộng với các thông tin từ thị trường và các phân tích khác để vào lệnh hoặc thoát lệnh đúng lúc.
Trong trường hợp Fibonacci mở rộng dựa trên xu hướng, thì Trader lại cần chú ý đến các tỷ lệ: 0.618 – 0.784 – 1–1.618 – 2.1618 – 3.618. Đây là một dãy số tăng nhưng nó cũng có ý nghĩa biểu đạt cho 1 xu hướng giảm theo chiều ngược lại. Điều mà Trader cần quan tâm chính là phải phân tích được giai đoạn nào thì giá sẽ ngừng tăng hay ngừng giảm và có dấu hiệu đảo chiều để đưa ra chọn lựa giao dịch tốt nhất.
Tuy nhiên, có một điều mà Trader có thể an tâm, chính là trên các nền tảng giao dịch đều đã tích hợp sẵn các công cụ vẽ Fibonacci. Vì vậy, Trader chỉ cần học cách sử dụng chúng chứ không cần phải xem xét làm thế nào để ra các tỷ lệ trên đây.
Sử dụng Fibonacci trong Forex như một công cụ thần thánh để nhà đầu tư có thể chốt lệnh giao dịch của mình ở từng điểm giá mà Fibonacci thể hiện. Tuy nhiên nó cũng không hẳn chính xác 100% và để đảm bảo được thành công, bạn cần phải tham khảo nhiều cách phân tích kỹ thuật khác. Đặc biệt là phải kết hợp được với các mô hình nến đảo chiều để xác định đúng xu hướng giá. Thông qua đồ thị nến, thì ứng dụng Fibonacci sẽ chính xác hơn và hiệu quả nhất. Ngoài ra, những tin tức kinh tế có thể khiến giá quay 360 độ chỉ trong tích tắc nên luôn cập nhật các thông tin thị trường cũng là điều cần thiết nên làm.
Ngoài Forex, thì Fibonacci cũng được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch chứng khoán. Thị trường chứng khoán luôn có biến động mạnh và tính thanh khoản chậm hơn Forex, tuy nhiên vẫn đi theo những quy luật nhất định.
Trong chứng khoán, các mức Fibonacci sẽ được sử dụng để vẽ biểu đồ giá. Lúc này Trader sẽ chỉ cần lấy mức tối đa và tối thiểu để tạo thành hệ thống lưới trong đồ thị, với các đường ngang giá mức 23%, 38% và 61%.
Cách đọc đồ thị này như sau:
Tất cả các vị trí giá hồi lại đều là biểu thị của một tỷ lệ Fibonacci. Với dãy số này, những nhà đầu tư trading chứng khoán thường áp dụng các yếu tố kỹ thuật như Khối lượng giao dịch, sử dụng dao động giá, sử dụng đường trung bình động và các mẫu nến để vẽ đồ thị và xác định điểm vào lệnh/ thoát lệnh phù hợp.
Nói cách khác, thì chính những tỷ lệ trong dãy số Fibonacci chính là các mức hỗ trợ/ kháng cự cần biết khi cổ phiếu đạt đỉnh hoặc chạm đáy. Thông qua việc vẽ đồ thị và sử dụng dãy số Fibonacci, mọi điều hướng giao dịch sẽ đơn giản hơn rất nhiều so với việc sử dụng các loại chỉ báo khác trong giao dịch chứng khoán. Chính vì vậy, thị trường chứng khoán rất ưa chuộng Fibonacci và hầu như các Trader giàu kinh nghiệm đều kiếm tiền an toàn thông qua phương pháp này.
Ngoài ra, Fibonacci quạt và Fibonacci vòng cung cũng thường xuyên được sử dụng trong giao dịch chứng khoán.
Sau đây, Team Kịch Trần sẽ trả lời một vài câu hỏi thường gặp về dãy số Fibonacci.
Dãy số huyền diệu Fibonacci không chỉ là một công trình điêu khắc kỳ vĩ của tạo hóa, nó thực sự là một công cụ chiến lược trong giao dịch các sản phẩm tài chính, đặc biệt là Forex và chứng khoán.
Vì vậy, nếu bạn đang có ý định đầu tư vào hai thị trường này, thì tìm hiểu thật kỹ về Fibonacci cũng như các cách thức giao dịch của chúng chính là kim chỉ nam cho đầu tư. Đây cũng là một trong những chỉ báo kỹ thuật tốt nhất, an toàn nhất trong mọi giao dịch Forex và mang kết đến quả kỳ diệu nhất cho những ai khổ công học hỏi, tìm tòi.
